Odwołanie darowizny nieruchomości

Odwołanie darowizny nieruchomości 

W praktyce gospodarczej mamy do czynienia z dokonaniem darowizny nieruchomości najczęściej pomiędzy członkami rodziny. Przeważnie darczyńcą są rodzice, bądź dziadkowie, którzy darują nieruchomość na rzecz swoich dzieci lub wnuków. Czynność prawna przenosząca własność nieruchomości winna być dokonana w formie aktu notarialnego i w tym zakresie pomoc adwokata nie jest z reguły konieczna. Notariusz przygotuje i wytłumaczy jakie konsekwencje wiążą się dokonaniem takiej czynności prawnej. Istota darowizny wynika z art. 888 §1 k.c.  stosownie do którego „darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku”. Skutkiem niezachowania formy notarialnej będzie bezwzględna nieważność takiej czynności prawnej.

Po dokonaniu niezbędnych formalności i wpisie  w księgę wieczystą nowego właściciela często zdąża się jednak, że stosunki pomiędzy darczyńcą, a obdarowanym zaczynają się komplikować. W praktyce najczęściej dzieje się tak, kiedy obie strony zamieszkują  wspólnie na nieruchomości, która była przedmiotem darowizny. Dochodzi pomiędzy nimi do rozbieżności na tle zarządu nieruchomością, sposobu jego sprawowania, konieczności dokonywania ulepszeń, bądź czynienia nakładów. Pamiętać należy, że po dokonaniu darowizny, własność nieruchomości przeszła już na obdarowanego i to on będzie osobą, która wyłącznie może decydować o tym jak sprawować zarząd nad nieruchomością. 

Podstawą do odwołania darowizny już wykonanej będzie art. 898 §1 k.c., który stanowi, że darowizna może zostać odwołana przez darczyńcę, „jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności”. Oświadczenie takie przez darczyńcę winno zostać złożone w formie pisemnej, wraz ze wskazaniem podstaw takiej decyzji darczyńcy. Jest to jednostronne oświadczenie woli, które staje się skuteczne z chwilą określoną w art. 61 § 1 k.c. Przed podjęciem decyzji o skierowaniu takiego oświadczenia do obdarowanego warto skonsultować tę decyzję z adwokatem posiadającym doświadczenie w prowadzeniu tego typu spraw. Przepis nie wymienia bowiem enumeratywnie przyczyn z jakich odwołanie darowizny może nastąpić. Katalog przyczyn uprawniających do złożenia oświadczenia o odwołaniu darowizny jest otwarty i wymaga w każdym przypadku dokonania analizy relacji i zachowań jakie miały miejsce pomiędzy stronami. Bez wątpienia użycie przez ustawodawcę słowa „rażąca niewdzięczność”, prowadzi do wniosku, że tzw. „zwykła niewdzięczność” będzie niewystarczająca. 

Oświadczenie w którym darczyńca odwołuje darowiznę nieruchomości nie powoduje automatycznego przejścia własności nieruchomości z obdarowanego na darczyńcę, a stwarza jedynie obowiązek zwrotu przedmiotu odwołanej darowizny, stosownie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu (uchwała SN (7) z 7.01.1967 r. – stanowiąca zasadę prawną, III CZP 32/66, OSNCP 1968/12, poz. 199).

W praktyce prowadzenia Kancelarii Adwokackiej nie zdarzyło się, aby obdarowany dobrowolnie po otrzymaniu oświadczenia o odwołaniu darowizny przeniósł jej własność na darczyńcę. Sprawa zawsze kończy się na drodze postępowania sądowego, gdzie pomoc profesjonalnego pełnomocnika jest niezbędna. Kancelaria Adwokacka przygotuje w konsultacji z klientem stosowny pozew i będzie reprezentowała klienta w toku całego postępowania. 

W przypadku pytań w zakresie przesłanek, jak i trybu prowadzenia postępowania zapraszam do kontaktu z  Kancelarią. Doświadczony zespół udzieli Państwu wszelkich niezbędnych informacji i przeprowadzi przez cały proces odwołania darowizny.